พระอภัยมณี
ตอน เกาะแก้วพิสดาร
๏ พอเห็นเงาเขาขวางอยู่กลางน้ำ
พิลึกล้ำกว่าคีรีที่ไหนไหน
จึงถามนางเงือกน้อยกลอยฤทัย
เกาะอะไรแก้วตาตรงหน้าเรา ๚
๏ นางเงือกน้ำบอกสำคัญว่านั่นแล้ว
คือ เกาะแก้วพิสดาร เป็นชานเขา
พระฟังนางสร่างโศกค่อยบรรเทา
จึงว่าเราเห็นรอดไม่วอดวาย ๚
ก่อนที่นางเงือก จะพาพระอภัยมณีหนีนางผีเสื้อสมุทรมาถึง เกาะแก้วพิสดารนี้ พ่อเงือกและแม่เงือก ก็ได้ถูกนางผีเสื้อสำเร็จโทษ จับกินไปด้วยความแค้นเรียบร้อยแล้ว นางเงือกจึงมีความโศกเศร้านักอยากจะตายตามพ่อและแม่ไป แต่พระอภัยไม่ยอมให้ตาย
๏ พงศ์กษัตริย์ตรัสห้ามด้วยความรัก
หวังจะหักอาดูรให้สูญหาย
โอ้น้องแก้วแววตาจะลาตาย
แสนเสียดายดังใครล้วงเอาดวงใจ ๚
ที่ไม่ยอมให้นางเงือกตายนั้นก็ทั้งห่วงชีวิตและคิดถึงคะนึงหา
๏ นางมัจฉานารีของพี่เอ๋ย
เจ้าทรามเชยอยู่ที่นี่หรือที่ไหน
พี่มาเยือนเพื่อนยากฝากอาไลย
สายสุดใจจงขึ้นมาหาพี่ชาย ๚
๏ ฝ่ายเงือกน้อยสร้อยเศร้าให้เหงาง่วง
อยู่ในห้วงหุบวลชลสาย
ได้ฟังคำฉ่ำชื่นค่อยฟื้นกาย
จึงแหวกว่ายสายสมุทรผุดขึ้นมา ๚
นางเงือกเองก็เหลือตัวตนคนเดียว เมื่อยินน้ำเสียงอันอ่อนโยนของพระอภัยก็อุ่นใจนัก ยิ่งพระอภัยรุกเร้าเกี้ยวพาราสี ออดอ้อนอย่างต่อเนื่อง ก็ไม่รู้ว่าจะแข็งใจไปได้อย่างไร
๏ จะปกป้องครองคู่ไม่รู้ร้าง
ไม่เว้นว่างวายประโลมโฉมมัจฉา
ประสายากฝากรักกันสองรา
แก้วกานดาดวงจิตต์อย่าบิดเบือน ๚
๏ นางเงือกน้ำคำนับอัภิวาท
เชิงฉลาดเหมือนมนุษย์นั้นสุดเหมือน
จึงตอบคำทำกระบวนแกล้งชวนเชือน
พระมาเยือนเยี่ยมนี้น้องดีใจ ๚
แต่นางเงือกก็อิดเอื้อน ทำนองว่าตนเองเป็นมัจฉาอยู่ในน้ำไม่คู่ควร แต่พระอภัยฯ ก็ตามตื้อ
๏ ประเวณีมีทั่วทุกตัวสัตว์
ไม่จำกัดห้ามปรามตามวิไสย
นาคมนุษย์ครุฑาสุราไลย
สุดแต่ใจปรองดองจะครองกัน ๚
๏ เจ้ากับพี่นี้ก็เห็นเป็นกุศล
จึงหนีพ้นมารมาไม่อาสัญ
จะเคียงคู่ชูชื่นทุกคืนวัน
โอ้จอมขวัญไนยนาได้ปรานี ๚
๏ พลางอิงแอบแนบน้องประคองเคล้า
ค่อยต้องเต้าเต่งอุรามารศรี
พระเชยปรางทางฉะอ้อนอ่อนอินทรีย์
ร่วมฤดีเดือนหงายสบายใจ ๚
๏ สมพาสเงือกเยือกเย็นเหมือนเล่นน้ำ
ค่อยเฉื่อยฉ่ำชื่นชมด้วยสมหมาย
สัมผัสพิงอิงแอบเป็นแยบคาย
ไม่เคลื่อนคลายคลึงเคล้าเยาวมาลย์ ๚
๏ จนดาวเดือนเลื่อนลับพยับฟ้า
จึงโลมลาลับหลังยังสถาน
แต่เช้าค่ำไปมาอยู่ช้านาน
จะประมาณเจ็ดเดือนไม่เคลื่อนคลา ๚